სამოდელო გაკვეთილის რეფლექსია

                   სსიპ წალკის მუნიციპალიტეტის  სოველ ავრანლოს  საჯარო სკოლის ქართული ენისა და ლიტერატურის   პედაგოგის  მარგალიტა კახაძის

სამოდელო  გაკვეთილის რეფლექსია

  2019 წლის 14 მაისს მე-9 კლასში  ქართულ ენასა და ლიტერატურაში ჩავატარე სამოდელო გაკვეთილი თემაზე: ,, ბრბოს ფსიქოლოგია“. ( მიხეილ ჯავახიშვილის ,,ეშმაკის ქვის „  და   გიორგი ლეონიძის  ,,მარიტას“ მიხედვით).

  გაკვეთილის ტიპი: პრობლემაზე ორიენტირებული.

  გაკვეთილის მიზანი იყო:  ნაწარმოებში ასახული  პრობლემის წარმოჩენა  და ამ  პრობლემის გადაჭრის ეფექტური გზების  შერჩევა. გაკვეთილის დაწყებისთანავე გავაცანი თემა, მიზანი და შეფასების რუბრიკები. პრობლემაზე ორიენტირებული გაკვეთილი იწვევს მოსწაველთა მოტივირებულ ჩართულობას და ამ დროს ეფექტიანად ხდება ენობრივი ან სხვა საგნობრივი მიზნების მიღწევა.

   ვფიქრობ, ჩატარებული გაკვეთილი, მართლაც იყო პრობლემაზე ორიენტირებული, ერთი მხრივ წარმოდგენილი საკითხის მიხედვით, მეორე მხრივ, გაკვეთილის აქტივობების მიხედვით. ანუ თემატიკაც პრობლემატური იყო შეთავაზებული და გაკვეთილის მსვლელობაც ითვალისწინებდა პრობლემის გამოკვეთას, მიზეზების დასახელებას  და მისი გადაჭრის გზების დასახვას. გარდა ამისა სწორად შერჩეულმა აქტივობებმა განაპირობა მოსწავლეთა აბსოლუტური აქტიურობა, მათი მოტივაცია არ შემცირებულა გაკვეთილის  დასრულებამდე.

  მიზანი შეესაბამებოდა ესგ-ს  მოთხოვნებს . გაკვეთილზე დასახულ მიზანს მივაღწიეთ.მოსწავლეებმა საკუთარ  წინარე ცოდნაზე დაყრდნობით  ამოიცნეს  ნაწარმოებებში არსებული პრობლემა და წარმოადგინეს მისი გადაჭრის ეფექტური გზები.

ყველაზე წარმატებული გამოდგა ჯგუფური მუშაობა, რომელიც ითვალისწინებდა პრობლემის ამოცნობას, მიზეზების დასახელებას და გადაჭრის ეფექტური გზების შეთავაზებას.  გაკვეთილზე ყველა მოსწავლა თანასწორუფლებიანი იყო.  მოსწავლეები  მოტივირებულად  და ინტერესით  მონაწილეობდნენ აქტივობებში და ნაბიჯ -ნაბიჯ  აღწევდნენ საგაკვეთილო მიზანს.

 გაკვეთილი წარიმართა გეგმის მიხედვით, მსვლელობისას არსებითი ცვლილება გაკვეთილის გეგმას არ განუცდია.

გაკვეთილის  ხარვეზად შეიძლება მივიჩნიო ჩემ მიერ გაკეთებული უკუკავშირი. იგი  იყო ზედაპირული და შემდეგი გაკვეთილის ჩატარებისას აუცილებლად გავითვალისწინებ და უფრო სიღრმისეულად მივაწოდებ უკუკავშირს.

დასკვნის სახით შეიძლება ითქვას, რომ გაკვეთილმა გაამართლა, მიაღწია დასახულ მიზნებს, მასში მოსწავლეთა ჩართულობა და აქტიურობა სასურველ დონეზე იყო. ვთვლი რომ ჩემსმიერ ჩატარებული სამოდელო გაკვეთილი ხელს შეუწყობს ჩემი კოლეგების პროფესიულ განვითარებას.

     ჩატარებული გაკვეთილის ამსახველი ფოტო მასალა

პრობლემაზე ორიენტირებული სამოდელო გაკვეთილის გეგმა ქართულ ენასა და ლიტერატურაში

სამოდელო გაკვეთილი

მასწავლებელი	მარგალიტა კახაძე
საგანი	ქართული ენა და ლიტერატურა
ჩატარების თარიღი	14.05 2019  წელი
კლასი	IX
გაკვეთილის ტიპი	პრობლემაზე ორიენტირებული
თემა	,,ბრბოს ფსიქოლოგია“( მიხეილ ჯავახიშვილის ,,ეშმაკის ქვა  და გიორგი ლეონიძის ,,მარიტა“)
გაკვეთილის ხანგრძლივობა	55 წთ
მოსწავლეთა პროფილი	კლასში 1 3 მოსწავლე.    სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე მოსწავლე  კლასში არ არის.
გაკვეთილის მიზანი	მოსწავლემ უნდა შეძლოს                ნაწარმოების მთავარი სათქმელის ამოცნობა  ნაწარმოებში ასახული  პრობლემების წარმოჩენა  და  ამ  პრობლემის გადაჭრის ეფექტური გზების  შერჩევა. კონკრეტულ საკითხზე მსჯელობის მოსმენა და საკუთარი თვალსაზრისის წარმოდგენა  არგუმენტირებული მსჯელობით .  მოსწავლეები შეძლებენ  თავიანთი როლისა და მისიის განსაზღვრას  სამოქალაქო საზოგადოების მშენებლობის საქმეში.
შედეგები (ე.ს. გ)	ქართ. IX. 1. მოსწავლეს შეუძლია მოისმინოს და აუდიტორიის წინაშე წარმოადგინოს  სხვადასხვა თვალსაზრისი სადავო ან პრობლემურ საკითხზე. შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: ·         პრობლემურ საკითხებზე ზეპირი მოხსენების მომზადებისას ითვალისწინებს კონკრეტული აუდიტორიის სოციალურ-კულტურულ ინტერესებს, ცოდნას და ა.შ.; ·         მსჯელობისას იყენებს ციტატებს საინფორმაციო წყაროებიდან და მხატვრული ტექსტებიდან, სხვადასხვა ფაქტობრივ და სტატისტიკურ მონაცემებს და ა. შ.; ქართ. IX. 6. მოსწავლეს შეუძლია პრობლემურ ან სადავო საკითხებზე სხვადასხვა თვალსაზრისის შემცველი მხატვრული და არამხატვრული ტექსტების გააზრება-გაანალიზება და მათ მიმართ საკუთარი დამოკიდებულების გამოხატვა. შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: ·         აკვირდება, ამოიცნობს და შეაფასებს ავტორის ან პერსონაჟის/პერსონაჟების დამოკიდებულებას კონკრეტული გმირის, აღწერილი მოვლენების მიმართ; ·         შეაფასებს მხატვრულ ნაწარმოებში წარმოდგენილ კონფლიქტს/პრობლემას, ასევე ავტორის, მთხრობელის, პერსონაჟის ხედვას და პოზიციას ეპოქის ისტორიულ და კულტურულ კონტექსტში; ქართ. IX. 9. მოსწავლეს შეუძლია სადავო ან პრობლემურ საკითხებზე საკუთარი თვალსაზრისის წერილობით გადმოცემა; მოცემულ საკითხზე განსხვავებული შეხედულებების შეჯამება. ·         გამოხატავს საკუთარ დამოკიდებულებას ტექსტში ასახული პრობლემების მიმართ მისთვის სასურველი ფორმით (მოთხრობის, ნოველის, ესეის, ჩანახატის, ლექსის და ა.შ.); ·         გამოკვეთს ნაწერში მხატვრული ტექსტის ძირითად იდეას ცალკეული ეპიზოდების, მხატვრული დეტალების, პერსონაჟთა ქმედების, მოტივაციის, მათი ხასიათის, გრძნობებისა და მსოფლმხედველობის გათვალისწინებით;
პრობლემაზე ორიენტირებული უნარ-ჩვევების განვითარებისათვის  მიზნები და შედეგი	·         მხატვრული  ნაწარმოების  გაგება გააზრება , მასში დასმული   პრობლემატური საკითხების  გამოკვეთა , ანალიზი და მოგვარება . ·         არგუმენტირებული  მსჯელობისა და  პერსონაჟთა  ქცევის  მოტივების განსაზღვრის უნარების გამომუშავება. ·         მოსწავლეთა მუშაობა ჯგუფებში , რადგან  პრობლემათა გადაჭრის გზების ძიებისას  მნიშვნელოვანია  იდეათა მრავალფეროვნება და ურთიერთ  გაზიარება. ·
წინარე ცოდნა და უნარ-ჩვევები	მოსწავლეებმა გაიარეს ნაწარმოებები: ილია ჭავჭავაძის ,,სარჩობელაზედ“ ,მიხეილ ჯავახიშვილის ,, ეშმაკის ქვა“ და გიორგი ლეონიძის ,, მარიტა“. აგრეთვე მოსწავლეებს  შეუძლიათ  ფაქტებისა და მოვლენების  ერთმანეთთან დაკავშირება , კითხულობენ  ტექსტს და ფლობენ ანალიზის უნარს , შეუძლიათ მოცემული მასალიდან  ლოგიკური დასკვნების გამოტანა.
შეფასება და თვითშეფასება	განმავითარებელი და განმსაზღვრელი, თვითშეფასება. ·         წყვილებში მუშაობა  შეფასდება შესაბამისი რუბრიკით; ·         ჯგუფური მუშაობის შეფასება შეფასების  რუბრიკის გამოყენებით      ( კრიტერიუმები: თანამშრომლობა, ჩართულობა, მოსმენა, პასუხისმგებლობა, უკუკავშირი); ·         პრეზენტაციის შეფასების რუბრიკა(კრიტერიუმები: თემის წარდგენა, აუდიტორიის ფლობა პასუხისმგებლობა, უკუკავშირი); ·         განმავითარებელი შეფასება მთელი გაკვეთილის მანძილზე. ·         გაკვეთილზე ჩართულობის შეფასების რუბრიკა.
სასწავლო მასალა და რესურსები:	მოსწავლის წიგნი, მასწავლებლს წიგნი,პროექტორი,კომპიუტერი, ინტერნეტი, ვიდეომასალა (https://www.youtube.com/watch?v=QFEEX5aSoXY), , მარკერები, თაბახის ფურცლები, მაგნიტები, ფლიფჩარტი,  დაფა, ცარცი.
მეთოდები და აქტივობები	აქტივობა 1. (2 წთ) გაკვეთილის მიზნისა და თემის გაცნობა მიზანი: მოსწავლეთა მომზადება გაკვეთილისათვის. აღწერა: მასწავლებელი მოსწავლეებს აცნობს გაკვეთილის  მიზნებსა და შეფასების რუბრიკებს. აქტივობა 2. (5 წთ) ასოციაციური რუკა მიზანი: წინარ ცოდნის გააქტიურება. აღწერა: დავსვამ   კითხვებს: რა არის ფსიქოლოგია?  რას ნიშნავს თქვენთვის  ბრბო? ვინ შეიძლება გახდეს  ბრბოს წევრი? ვინ მართავს ბრბოს? რა თვისებებს  ავლენს ბრბო? რამდენ ხანს შეიძლება გაგრძელდეს  ბრბოს ქმედება?  კითხვებთან ერთად პარალელურად ივსება  ასოციაციური რუკა. აქტივობა3. (10 წთ)  წყვილებში მუშაობა მიზანი: თანამშრომლობა. აღწერა: გაიხსენეთ რა გახდა  მიხეილ ჯავახიშვილის ეშმაკის ქვა“ დაწერის მიზეზი?  შესაბამისად ვურიგებ წყვილებს წინასწარ გამზადებულ ორმხრივიჩანაწერის დღიურს , სადაც  მარცხენა მხარეზე მოთავსებულია ამონარიდები გუსტავ ლე ბონის   ,, ბრბოს ფსიქოლოგიიდან „ ხოლო მეორე მხარეს  შეუსაბამებენ ციტატებს ლიტერატურულ ტექსტებიდან. ,, ბრბოში ცნობიერი პიროვნება ქრება“ ,,ბრბოს ქმედებისთვის საჭიროა  რამე გამომწვევი ქმედება“ ,,  პიროვნება იზოლირებულ  მდგომარეობაში  შეიძლება იყოს  კულტურული ადამიანი , ბრბოში კი ბრბოს მასად იქცეს „ ,, ბრბოს ყოველთვის ჰყავს  წინამძღოლი  რომელსაც  ყველა ინდივიდი  ემორჩილება“ აქტივობა 4. (10 წთ)  ფილმის ჩვენება მიზანი: ტექსტში გადმოცემული ეპიზოდის  ვიზუალური აღქმა-ანალიზი. აღწერა.ფილმის ჩვენების შემდეგ მოსწავლეები პასუხობენ კითხვებს. თქვენთან ვინ უკეთ მოიტანა სათქმელი მწერალმა თუ რეჟისორმა/? როგორ გარდაიქმნა ხალხი ბრბოდ? რა აერთიანებს ბრბოს ყველა წევრს? როგორ გადაიქცა პირიოვნება ბრბოს ნაწილად? როდის ისადგურებს სიმშვიდე? რა პრინციპით უნდა იცხოვროს საზოგადოებამ რომ ბრბოს სამართალი არ ამოქმედდეს? აქტივობა5. (11 წთ)  ჯგუფური სამუშაო მიზანი:ლიტერატურულ ტექსტში  არსებული პრობლემის გამოკვეთა და გადაჭრის გზების პოვნა. აღწერა: მოსწავლეები ჯგუფურად მუშაობენ ნაწარმოებში პოულობენ პრობლემას ასახელებინ  მიზეზებს და შემოგვთავაზებენ გადაჭრის გზებს. აქტივობა 6 . (6წთ) პრეზენტაცია მიზანი:ნაწარმოებში ასახული  პრობლემების წარმოჩენა  და  ამ  პრობლემის გადაჭრის ეფექტური გზების  შერჩევა. აღწერა: ჯგუფური მუშაობის შემდეგ თითოეული ჯგუფი ირჩევს პრეზენტატორს რომელიც გააკეთებს პრეზენტაციას. აქტივობა 7. (6წთ)  ინდივიდუალური სამუშაო მიზანი:    თავიანთი როლისა და მისიის განსაზღვრის  სამოქალაქო საზოგადოების მშენებლობის საქმეში. აღწერა: წარმოიდგინეთ რომ ხართ ისეთი ქვეყნის  საკანონმდებლო ორგანოს წევრი , სადაც სიკვდილით დასჯა ჯერ კიდევ  არსებობს და განსახილველად  შემოიტანეს  მისი  გაუქმების პროექტი.  მოამზადეთ  2 წუთიანი სიტყვა,  რომლითაც მიმართავდით პარლამენტს ამ სიახლის მხარდასჭერად. აქტივობა8 (5 წთ). თვით შეფასების დღიურის შევსება. მიზანი: მიღებული ცოდნის შეჯამება. აღწერა : მოსწავლეებს ვურიგებ წინასწარ გამზადებულ ფორმატს რომელსაც ავსებენ.   საშინაო დავალების მიცემა და მოსწავლეთა შეფასება  წინასწარ გამზადებული რუბრიკებით.

გაკვეთილზე  ჩართულობის შეფასების რუბრიკა

                

	1-4	5-6	7-8	9-10
აქტიური  მონაწილეობა	არ არის ჩართული	პერიოდულად ერთვება, მაგრამ არანაყოფიერად	აქტიურია, მაგრამ მნიშვნელოვანი წვლილი ვერ შეაქვს	აქტიურია, კონსტრუქციული და შეაქვს დიდი წვლილი
აზრების დამოუკიდებლად გამოთქმა	ვერ გამოთქვამს საკუთარ აზრს	იშვიათადგამოთქვამსსაკუთარაზრებს	გამოთქვამს საკუთარ აზრებს, მაგრამ ზოგჯერ აკლია დამაჯერებლობა	ყველა საკითხზე აქვს საკუთარი აზრი, დამაჯერებელიარგუმენტირებული
კონცენტრირება სამუშაოზე	ვერ ახერხებს კონცენტრირებას	ცდილობს კონცენტრირებას, მაგრამ ხშირად ეფანტება გონება	ძირითადად კონცენტრირებულია სამუშაოზე	მთელი გაკვეთილის განმავლობაში კონცენტრირებულია სამუშაოზე
სხვისი აზრების მოსმენა და პატივისცემა	არ უსმენს სხვების აზრებს, და აწყვეტინებს	ყოველთვის არ უსმენს სხვების აზრებს ან უსმენს, მაგრამ აქვს არაადეკვატური რეაქცია	უსმენს სხვების აზრებს და ცდილობა იყოს კორექტული	ყურადღებით ისმენს სხვების აზრებს,  აანალიზებს და კორექტულია

წყვილებში მუშაობის შეფასების რუბრიკა

წყვილებში მუშაობის შეფასების კრიტერიუმები	10-8	7-5	4-1
საგაკვეთილო პროცესში ჩართულობა	სრულიად ჩართულია საგაკვეთილო პროცესში. კარგად აქვს გააზრებული დავალება	ნაწილობრივ არის ჩართული საგაკვეთილო პროცესში	არ არის ჩართული საგაკვეთილო პროცესში. ვერ გაიაზრა  დავალება
თანამშრომლობა მეწყვილესთან	შეუძლია მოისმინოს და გაითვალისწინოს მეწყვილის აზრი	ყოველთვის არ შეუძლია მეწყვილის აზრის გათვალისწინება	არ ითვალისწინებს სხვის აზრს
საკუთარი აზრის გადმოცემისა და სხვისი აზრის მოსმენის უნარი	კარგად აყალიბებს საკუთარ აზრს. შეუძლია სხვისი მოსაზრების გათვალისწინება	ნაწილობრივ აყალიბებს საკუთარ აზრს	ცუდად აყალიბებს საკუთარ აზრს მოცემულ საკითხზე

                                                 ჯგუფური მუშაობის რუბრიკა

კრიტერიუმი	ძალიან კარგი 10-9	კარგი 8-7	საშუალო 6-5	1-4
ჯგუფის მიერ სამუშაოს მიზნის გააზრება	ჯგუფმა სამუშაო მიზანი კარგად გააცნობიერა	ჯგუფმა სამუშაო მიზანი გააცნობიერა	ჯგუფმა სამუშაო მიზანი ნაწილობრივ გააცნობიერა	ჯგუფმა სამუშაო მიზანი კარგად ვერ გააცნობიერა
ჯგუფის მიერ  სამუშაოს ორგანიზება	სამუშაო კარგად ორგანიზებული  იყო, ჯგუფის წევრებს შორის  ფუნქციები სწორად და თანაბრად გადანაწილდა	სამუშაო  ორგანიზებული  იყო,მაგრამ  ჯგუფის წევრებს შორის  ფუნქციები  არა თანაბრად გადანაწილდა	სამუშაო ნაწილობრივ ორგანიზებული  იყო, ჯგუფის წევრებს შორის  ფუნქციები არა თანაბრად გადანაწილდა	სამუშაო არ იყო ორგანიზებული  იყო, ჯგუფის წევრებს შორის  ფუნქციები არ განაწილებულა
ურთიერთქმედებისა და აზრთა  გაზიარების უნარი	გააჩნიათ საუკეთესო ურთიერთქმედებისა და აზრთა გაზიარების უნარი	საკმარისად გააჩნიათ  ურთიერთქმედებისა და აზრთა გაზიარების უნარი	ნაწილობრივ გააჩნიათ  ურთიერთქმედებისა და აზრთა გაზიარების უნარი	არ გააჩნიათ მოსმენისა და აზრთა გაზიარების უნარი
დროის ლიმიტი	საუკეთესოდ იცავენ დროის ლიმიტს	საკმარისად იცავენ დროის ლიმიტს	უჭირთ დროის ლიმიტის დაცვა	ვერ იცავენ დროის ლიმიტს
თანამშრომლობა	ჯგუფის ყველა წევრი იყო აქტიური და  სამუშაო ნაყოფიერი, ჯგუფის წევრებს შორის იყო პოზიტიური და  საქმიანი ურთიერთობები	ჯგუფის თითქმის  ყველა წევრი იყო აქტიური  ჯგუფის წევრებს შორის ძირითადად იყო პოზიტიური  ურთიერთობები	მხოლოდ ერთი-ორი მოსწავლე აქტიურობდა, ჯგუფის აქტიურ წევრებსა და  პასიურ წევრებს შორის  ზოგჯერ ურთიერთობები იძაბებოდა	ჯგუფის წევრები არ აქტიურობდნენ, ჯგუფის წევრებს შორის  არ შეინიშნებოდა  თანამშრომლობითი გარემო

  მსჯელობა

სასწავლო უნარები	1-4	5-6-	7-8	-9-10
თემისა და პრობლემის განსაზღვრა	ვერ საზღვრავს კონკრეტულ თემატიკას და პრობლემას	დახმარების საშუალებით შეუძლია  რამდენადმე მიუახლოვდეს სამიზნე თემას	არასრულფასოვნად აყალიბებს თემატიკასა და პრობლემას	საზღვრავს მიზანს, მსჯელობს პრობლემაზე, მოჰყავს არგუმენტები
ანალოგიებისა და ლიტერატურული პარალელების განსაზღვრა	არ შეუძლია ანალოგიებისა და ლიტერატუტული პარალელების ამოცნობა	დახმარების შედეგად  ამოიცნობს ლიტ.პარალელებს	შეუძლია დამოუკიდებლად განსაზღვროს ანალოგიური თემები და იდეები, მოჰყავს მაგალითები	მასალა კარგად აქვს მომზადებული, შეუძლია მაგალითებისა და ლიტერატურული პარალელების შესახებ მსჯელობა და სათანადო დასკვნების გამოტანა
ტექსტის მხატვრული გააზრება	არ იცნობს ტროპის სახეობებს, ვერ არკვევს ლიტ-ის  მხატვრულ ფუნქციას	მითითების მიხედვით ცდილობს, ამოიცნოს რომელიმე მხატვრული სახე, შეუძლია პეიზაჟისა და ეპითეტის ამოცნობა	შეუძლია ძირითად მხატვრულ საშუალებათა იდენტიფიცირება	მსჯელობს ტროპის სახეობათა თავისებურებაზე, არკვევს მათ მხატვრულ ფუნქციას
პრეზენტაცია	თემას ვერ წარმოადგენს ნათლად და გასაგებად, კითხვებზე ვერ პასუხობს ადეკვატურად	ინფორმაციას ფლობს, მაგრამ უჭირს მისი დალაგება,  ლოგიკურად გადმოცემა	შეუძლია გეგმის მიხედვით წარმოადგინოს საპრეზენტაციო  საკითხი, ვერ იცავს დროის ლიმიტს.	შესავალი საინტერესოა,ავლენს შემოქმედებით უნარს, დაცულია ლოგიკური ჯაჭვი, გამართულია ტემბრი, იცავს დროის ლიმიტი
წინად.კონსტრუირება	არ შეუძლია წინადადების მიზნობრივად კონსტრუირება, უჭირს სათქმელის გადმოცემა	აგებს მარტივ კონსტრუქციებს, მაგრამ უშვებს სინტაქსურ და სტილურ შეცდომებს	ფლობს სინტაქსური სინონიმიკის  ელემენტებს, სტილი გამართულია	შესაბამისად იყენებს წინადადების ტიპებს შინაარსისა და აგებულების მიხედვით, არჩევს თემის შესაბამის სტილს, გააჩნია ორიგინალური თხრობისა და მეტყველების მანერა
ისტ-ის მიზნობრივი გამოყენება	არ ფლობს კომპიუტერზე მუშაობის ძირითად პრინციპებს	დახმარებით შეუძლია მითითების მიხედვით შესაბამისი პროგრამის გამოყენება	იცის  საოფისე პროგრამები, შეუძლია მათი დანიშნულებისამებრ გამოყენება დავალების შესრულებისას	სრულყოფილად ფლობს ისტ-ის გამოყენების  ტექნიკას, შეუძლია შექმნას სასწავლო და დამხმარე მასალები

განმსაზღვრელი  შეფასების რუბრიკა

ქულები და კრიტერიუმები	9-10	7-8	4-6	1-3
გაკვეთილში ჩართულობა	აქტიურადაა ჩართული საგაკვეთილო პროცესში, წარმართავს საგაკვეთილო მსჯელობებს.	ჩართულია საგაკვეთილო პროცესში.	ცდილობს მონაწილეობა მიიღოს საკლასო მსჯელობებში.	იშვიათად ან საერთოდ არ მონაწილეობს.
გამართული და სწორი მეტყველება	მეტყველებს გამართულად,აქვს მდიდარი ლექსიკა,იყენებს ენობრივ,გამომსახველობით საშუალებებს.	მეტყველებს გამართულა. იყენებს მართებულ სინტაქსურ დაგრამატიკულ  კონსტრუქციებს,	მეტნაკლებად გამართულად მეტყველებს	უჭირს გამართული საუბარი.არ იცავს მეტყველების ელემენტერულ წესებს.
საკუთარი აზრის დასაბუთებულად წარმოდგენა	საკუთარ მოსაზრებებს ყოველთვის დასაბუთებულად წარმოადგენს.მოყავს შესაბამისი არგუმენტები.	ახერხებს საკუთარი აზრის დასაბუთებულად წარმოდენას.	ნაწილობრივ ახერხებს საკუთარი მოსაზრების დასაბუთებას.	ვერ ასაბუთებს აზრს.
პარალელის გავლება ნასწავლთან,გაგონილთან	შესწევს უნარი სრულფსოვნად გაავლოს პარალელი ნასწავლთან ,გაგონილთან.	შეძლია გაიხსენოს ნასწავლი და დააკავშიროს ახალთან.	ახერხებს დააკავშიროს ახალი ნასწავლთან, გაგონილთან	ვერ ახერხებს ნასწავლი ან გაგონილის ახალთან დაკავშირებას.
ტექსტის წაკითხვა და საკუთარი სიტყვებით გადმოცემა.	კითხულობს მხატვრულად,სრულფასოვნად გადმოცემს წაკითხულს საკუთარი სიტყვებით.	კითხულობს გამართულად და გადმოსცემს  აზრს საკუთარი სიტყვებით.	კითხულობს,მაგრამ აზრს ვერ გამოთქვამს სრულყოფილად.	ვერ კითხულობს გამართულად,არ აქვს წაკითხულის აღქმის უნარი.
პრობლემის ამოცნობა და მის ირგვლივ მსჯელობა	ადვილად ამოიცნობს პრობლემას და მისირგვლივ მსჯელობს სრულფასოვნად.	ამიცნობს პრობლემას დამსჯელობს მის ირგვლივ.	ამოიცნობს პრობლემას,მაგრამ ვერმსჯელობს დამაჯერებლად.	ვერ ამოიცნბს პრობლემას და ვერ მსჯელობს მის ირგვლივ.